Vier decennia Solarcentury: een terugblik van een medewerker van het eerste uur

In juli vertrok senior medewerker Dan Davies na 40 jaar dienst bij Solarcentury.

“Iets meer dan 21 jaar geleden kwam ik bij Solarcentury, enkele weken nadat ik voor de eerste keer vader was geworden. Hij blikt terug op een enerverende tijd voor het bedrijf en voor zonne-energie.

Ik had in het jaar daarvoor al voor Jeremy Legget gewerkt als consultant, en had een aantal zakelijke ideeën uitgewerkt met betrekking tot zonne-energie (… later meer daarover). Dit visionaire conceptwerk voor zonne-energie wat ik deed met Jeremy, die door velen als een buitenbeentje werd beschouwd, stond in contrast met de meer “geaarde” klussen die ik had bij een van de grootste ingenieursbureaus in het Verenigd Koninkrijk. Dus, toen Jeremy voorstelde om met hem in zee te gaan, ging in enthousiast aan de slag in een kerkgebouw in een buitenwijk van Londen. Daar begon een superleuke tijd.

21 jaar later, met vele kronkels, bochten, ups en downs op de zogenaamde ‘Solar-achtbaan’ sta ik op het punt om het bedrijf te verlaten dat ik heb helpen creëren en dat een groot deel heeft uitgemaakt van mijn werkzame leven. Ik voel me bevoorrecht dat ik met een keur aan fantastische mensen heb samengewerkt. En ik ben trots dat ik mijn rol heb mogen vervullen bij het opbouwen van Solarcentury en het vooruithelpen van zonne-energie van een marginale energieoptie naar de wereldwijde dominante positie die het vandaag de dag inneemt.

In den beginne, stellingen monteren

Ik herinner me niet meer exact wat mijn eerste functieomschrijving was, maar mijn werk omvatte verkoop, engineering, projectmanagement, inkoop en monteren van stellingen in ons nieuwe kantoor / industriële loods achter de spoorlijn van Richmond naar Victoria.

Onze doelgroep was de residentiële retrofitsector als onderdeel van het “UK 100 Solar Roof”-programma waarvoor we hard hadden gelobbyd. Onze eerste klant kocht een off-grid hybride systeem (PV-diesel-accu) voor een woning in Zuid-Oost Schotland. Dat kostte maar liefst £35.000 voor 2kWp: £17.50 per watt piek!

Er is enige symmetrie in het feit dat mijn of onze eerste verkoop ooit, en vervolgens mijn laatste projecten bij Solarcentury allemaal off-grid hybride systemen waren. Belangrijker is de 20-voudige prijsverlaging die we hebben doorlopen. Iets dat we in 1999 nooit van hadden durven dromen. En daarom is zonne-energie in zo’n kort tijdsbestek van niche naar mainstream gegroeid.

Een van de eerste bedrijfsmodellen die Jeremy en ik in 1998 in een wolkenkrabber in Hongkong aan het bestuur van China Light and Power pitchten, was direct gericht op de noodzaak van schaalvergroting van de productie om de kosten te verlagen. De voorgestelde 100MW-installatie was waarschijnlijk 10 jaar zijn tijd vooruit, maar in de afgelopen 10 jaar zijn gedurfde investeringen in zonne-energie – voornamelijk in China – de drijvende kracht achter goedkope zonne-energie geweest. Ik vraag me weleens af hoe de reis zou zijn geweest als China Light and Power ‘Ja’ had gezegd tegen zonne-energie in plaats van door te gaan met nog een paar atoombommen.

Vóór Elon Musk

Jeremy ging door met bijeenbrengen van inspirerende mensen om Solarcentury te begeleiden, Een van hen, Roger Booth (voorheen het hoofd van Renewables bij Shell), stelde ons als doel om 30% marktaandeel te krijgen van het eerste grote demonstratieprogramma voor residentiële zonne-energie in het Verenigd Koninkrijk. In samenwerking met een aantal architecten en ontwikkelaars en een groeiend team van ingenieurs en projectmanagers hebben we deze 30% gerealiseerd (met BP Solar als belangrijkste concurrent). Dit patroon bleef zich herhalen in de verschillende financieringsrondes die volgden.

In de beginjaren van de zonne-industrie in het Verenigd Koninkrijk lag de nadruk voor ons op de bouw-geïntegreerde zonne-energie. Het principe hiervan is dat zonne-energie geïntegreerd in gebouwen stroom leverde op de plaats van gebruik. Hierdoor kon het profiteren van de structuur van het gebouw en de elektrische aansluiting en het gebruik van PV als bouwmateriaal. Zo kon de opbrengst als een compenserende factor dienen voor de kosten ten opzichte van alternatieve bouwmaterialen.

De architecten van het Big Brother-huis snapten het toen ze belden om te vragen of ze onze “blauwe panelen” mochten gebruiken om de buitenmuur van het huis te bekleden. We ontwikkelden het ontwerp en stuurden ze een voorstel – een belangrijke vraag bleef “waar wil je de stroomuitgang aansluiten?”. Verrassend genoeg was hun antwoord “je bedoelt dat ze elektriciteit opwekken?”

Een beter geïnformeerde klant was de Coöperatieve Bank die, in overeenstemming met hun ethische visie, hun verouderde hoofdkwartier in Manchester wilden bekleden met glanzende zonnepanelen. Er werden ontwerpen ontwikkeld en prototypes getest. We wisten alles van zonne-energie, maar waren te klein en te onervaren om dit grote bouwproject te leiden. Dus in plaats daarvan maakten we deel uit van het consultancy-ontwerpteam én waren we de gespecialiseerde onderaannemer van een grote EPC om ervoor te zorgen dat de oplevering een succes werd.

Voor enige tijd was dit het grootste gevelbekledingsproject op zonne-energie ter wereld en was het een belangrijk onderdeel van het marketingmateriaal voor Sharp Solar; een van de toonaangevende fabrikanten van zonne-energie in het begin van de jaren 2000.

Toen de omzet steeg, waren twee dingen duidelijk: we hadden meer geld nodig en we moesten innoveren. Het belangrijkste gebied voor innovatie was het creëren van producten en -oplossingen voor zonnesystemen op gebouwen. Al lang voordat Elon Musk die brainwave had, begonnen wij met de ontwikkeling van dakbedekking voor zonne-energie!

Innovatie; van schetsen tot investeringen

De residentiële sector was het meest dynamisch. En omdat de woningbouwers verplicht waren om duurzame energie te integreren, ontwikkelden we een specifieke Britse zonnedakpan die elektriciteit opwekte en een die warm water leverde. Het CompleteSolarRoof – of C21e en C21t (21^st Century solar electrische en thermale dakpannen) – werd uitgetekend aan mijn keukentafel samen met ons topteam van productontwikkelaars en ingenieurs en zou meerdere prijzen winnen.

De innovatie werd voortgezet en het team voor de ontwikkeling van nieuwe producten werd uitgebreid met oplossingen voor commercieel vastgoed, industriële gebouwen, energiedisplays en een gevarieerd financieel aanbod.

En terwijl deze innovatie zich voortzette, bleven de prijzen voor zonne-energie dalen. De demonstratieprojecten maakten plaats voor grotere projecten die werden ondersteund door het Britse subsidiesysteem van Feed-in-Tariffs en duurzaamheidscertificaten van verschillende aard. Dit had de tweevoudige impact van het verminderen van het esthetische/architectonische aspect van de markt; de projecten begonnen groter te worden. We begonnen met grote dakprogramma’s en de eerste zonneparken op de grond. Het klantenbestand veranderde van groene huiseigenaren en MVO-gerichte bedrijven naar particulieren die hun “pensioen op het dak wilden zetten” en investeerders die een investering in zonne-energiecentrales wilden terugverdienen.

Innovatie verschoof naar het structureren van financiële projecten en efficiënte installatieprocessen. We hebben ons opnieuw georiënteerd om de markt van zonneparken/investeerders te kunnen bedienen. Nu zon-op-dak minder relevant werd voor ons bedrijf, had ik een koerswijziging nodig. En terwijl de ene deur werd gesloten, ging de andere open.

Afrika

De prijzen voor zonne-energie daalden en de technologieën voor energieopslag werden volwassener. De mogelijkheden voor zonne-energie om dieselstroom op zwakke of geïsoleerde netten te verdringen werden prominenter. We kregen vragen uit was ik meteen enthousiast. Na een verkenningstocht in Kenia werd het duidelijk dat er een ontluikende markt voor zonne-energie was We konden er bedrijven ondersteunen die te lijden hadden onder lage kwaliteit en hoge kosten van stroom en die back-upgeneratoren nodig hadden om de onbetrouwbare stroomvoorziening ondersteunen.

Na wat geharrewar kreeg ik toestemming om Solarcentury East Africa op te zetten en verhuisde ik met mijn vrouw en twee tienerdochters naar Nairobi. Ik deelde een kantoor met het team van SolarAid in Kenia en het bouwde een team op dat zich richtte op het bedienen van de commerciële en industriële sector. In eerste instantie in Kenia en vervolgens in meer landen in Afrika. Het was allemaal een groots avontuur. De eerste keer dat ik in Kenia gewerkt had, was ik 18 en werkte is als vrijwilliger als leraar. Toen ik daar terugkeerde om zonne-energieprojecten te ontwikkelen, ontmoette ik een oud-leerling die voor Unilever Tea werkte. Dat was fantastisch. Het was een voorrecht om door de hele regio te reizen om klanten te ontmoeten en projecten op vaak afgelegen locaties op te leveren. Dit opende de deur naar een kant van Afrika die vaak over het hoofd wordt gezien – toegewijde mensen die hard werken om bedrijven op te bouwen en banen te creëren, onderzoek te doen en met beperkte steun het leven te verbeteren.

De projecten die het Afrika-team heeft opgeleverd – op enkele van de moeilijkste plekken ter wereld om te werken – vertegenwoordigen vele primeurs voor Solarcentury. De eerste multi-MWh-accuprojecten, de eerste trackers en de eerste hybride minigrids. Dit alles brengt ons in een sterke positie om onze rol op de Afrikaanse markt uit te breiden.

Nu Solarcentury zich blijft aanpassen en de markt vooruit helpt, zien we dat we ons richten op projectontwikkeling, een volledig geïntegreerd model in plaats van het aanbieden van kant-en-klare oplossingen. Dit maakte een herstructurering van het Afrika-team noodzakelijk om zich te kunnen richten op de ontwikkeling van projecten. Na deze herstructurering besloot ik om uit te stappen. Ik laat een gefocust team achter dat in staat is voort te bouwen op wat we in Afrika hebben gedaan en te repliceren wat we in Europa met succes doen.

Wees trouw aan jezelf

Mijn carrière bij Solarcentury liep door 4 decennia. De tijden waarvan ik het meest heb genoten waren de start-up, de groei in het Verenigd Koninkrijk en daarna in Afrika. Dit is de belangrijkste reden waarom ik het gevoel heb dat het nu tijd is om te vertrekken – het bedrijf is veranderd, de dynamiek is anders – en hoewel ik enorm trots ben op wat het team en ik hebben gedaan en waar het bedrijf nu zit, ben ik persoonlijk het gelukkigst in een eerder stadium van de ontwikkeling van een organisatie.

Mijn dochters zijn opgegroeid met Solarcentury. Hun leven is veranderd, ze hebben het nest verlaten om te gaan studeren en denken na over het leven na de universiteit. En ook voor mij is het tijd voor verandering. Ik hoop dat ik na 21 jaar Solarcentury iets anders kan vinden dat me evenveel voldoening en plezier geeft.

Ik heb veel geleerd door te werken met de zo’n 1.000 mensen die mijn collega’s waren bij Solarcentury:

Accentueer het positieve. We worden geteisterd door negatieve neezeggers en critici, af en toe door bedrijven die het niet zo nauw nemen met de regels, door vuile lobbypraktijken van de fossiele-brandstofindustrie en door onbekwame of cynische bureaucraten. Maar onder hen zijn er huizenbouwers die de brandstofarmoede willen verlichten, klanten die een stapje verder willen gaan, ambtenaren die kansen creëren door het politieke idealisme leven in te blazen en goede mensen die in slechte industrieën werken en verlangen naar verandering. Werk met DIE mensen, accentueer het positieve.

Vertrouw je collega’s. Door de vele veranderingen sinds we zijn begonnen hebben we ons moeten aanpassen en in allerlei bochten moeten wringen. Teams zijn veranderd, processen zijn gegroeid, er is software ontwikkeld en er zijn beslissingsstructuren vastgelegd. We hebben succes gehad waar mensen een taak toebedeeld kregen, gesteund werden in het uitvoeren van die taak en meestal de extra inspanning deden om iets moedigs en nieuws te doen.

Zeg “ja”. De kracht van “ja” opent vele deuren en het is toch vaak makkelijker te zeggen dan “nee”. Zonder “ja” zou ik de projecten in Afrika niet hebben nagejaagd of het risico hebben genomen om me aan te sluiten bij Jeremy’s gekke start-up …en deze keuzes hebben allemaal positieve resultaten opgeleverd.

Ik wens alle collega’s die ik achterlaat veel succes en ik hoop dat iedereen het belangrijke werk waar we allemaal mee bezig zijn met plezier blijft doen. We komen elkaar vast wel weer ergens tegen.”